1-1مقدمه
كشاورزي وزراعت در ايران بدون توجه به تأمين آب مورد نيازگياهان ميسرنيست. بنابراين بايستي برنامه ريزي صحيح براي آن بخصوص درشرايط خشكسالي صورت گيرد. برنامه ريزي صحيح مستلزم محاسبه دقيق نياز آبي گياهان مي‌باشد. براساس روشهاي موجود مبناي محاسبات نياز آبي گياهان ، تبخيرـ تعرق مرجع و ضرائب گياهي است. تبخير ـ تعرق مرجع توسط لايسيمتر اندازه گيري مي‌شود و براي سادگي كار مي‌توان آنرا با توجه به نوع منطقه از روشهاي تجربي نيز تخمين زد. ضرائب گياهي نيز از مطا لعات لايسيمتر قابل محاسبه است. اين ضرائب تابعي از عوامل مختلفي از جمله اقليم مي‌باشد. بنابراين بايستي درهر منطقه اي با دقت براي هرمحصولي محاسبه شود. (19) براي محاسبه و برآورد مقدارتبخير ـ تعرق سازمان خوار باروكشاورزي ملل و متحد«FAO » تقسيم بندي زير را منظور نموده است:
اندازه گيري مستقيم تبخير ـ تعرق به وسيله لايسيمتر
اندازه گيري مستقيم تبخير بوسيله تشتك يا تبخير سنج
فرمول‌هاي تجر بي
روشهاي آئروديناميك
روش تراز انرژي(5)
بعضي از روشها فقط جنبه تحقيقاتي داشته تا بتوانند فرايند‌هاي انتقالي بخار آب را بهتر و عميق تر بررسي نمايند.برخي ديگر به جهت نياز در برنامه‌هاي روزانه كشاورزي بكار مي‌روند. ولي دقت و اصالت روشهاي تحقيقاتي را ندارد. به هر حال براي عمليات روزانه درمزارع مي‌توان از روشهايي كه نتيجه آنها بيش از ده درصد با مقدار واقعي تبخير ـ تعرق متفاوت نباشد استفاده نمود.
هدف از انجام اين طرح بدست آوردن ضرايب گياهي و تعيين نياز آبي سيب زميني دراستانهاي خراسان و سمنان مي‌باشد كه بوسيله لايسيمتر زهكش دار در دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد انجام شده است. در مورد لايسيمتر و نحوه عملكرد آن و روابط تجربي بكار رفته دراين طرح درفصل بعدي توضيح داده مي‌شود.
فهرست مطالب
فصل اول
1-1مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………… 2
1-2اهميت كشت سيب زميني………………………………………………………………………………………………. 3
1-3 اهميت سيب زميني در ايران…………………………………………………………………………………………… 4
1-4 منطقه مورد مطالعه……………………………………………………………………………………………………… 5
1-4-1 استان خراسان…………………………………………………………………………………………………….. 5
1-4-2 استان سمنان………………………………………………………………………………………………………. 7
فصل دوم
2-1 سابقه تحقيقات در زمينه تبخير -تعرق………………………………………………………………………………. 10
2-2 عوامل موثر بر تبخير و تعرق…………………………………………………………………………………………… 18
2-2-1 عوامل هواشناسي……………………………………………………………………………………………….. 18
2-2-2 فاكتورهاي گياهي……………………………………………………………………………………………….. 18
2-2-3 شرايط محيطي و مديريتي…………………………………………………………………………………….. 19
2-3 روش سازمان خواربار و كشاورزي ملل متحد ( FAO )……………………………………………………………. 19
2-4 روش فائو – پنمن- مانتيس………………………………………………………………………………………….. 20
2-4-1 تعيين گرماي نهان تبخير ( l )……………………………………………………………………………… 21
2 -4-2 تعيين شيب منحني فشار بخار (D)…………………………………………………………………………… 21
2-4-3 تعيين ضريب رطوبتي (g )…………………………………………………………………………………….. 22
2-4-4 تعيين فشار بخار اشباع (ea )………………………………………………………………………………….. 22
2-4-5 تعيين فشار واقعي بخار (ed )…………………………………………………………………………………… 22
2-4-6 تعيين مقدار تابش برون زميني(Ra )…………………………………………………………………………. 23
2-4-7 تعداد ساعات رو شنايي(N)……………………………………………………………………………………. 24
2-4-8 تابش خالص(Rn )………………………………………………………………………………………………. 24
2-4-9 شار گرما به داخل خاك(G)…………………………………………………………………………………… 25
2-4-10 سرعت باد در ارتفاع 2 متري…………………………………………………………………………………. 25
2-5 لايسيمتر………………………………………………………………………………………………………………… 25
2-6 تارخچه ساخت لايسيمتر………………………………………………………………………………………………. 26
2-7 انواع لايسيمتر:…………………………………………………………………………………………………………. 28
2-7-1 لايسيمتر زهكشدار………………………………………………………………………………………………. 28
2-7-2 لايسيمتر وزني………………………………………………………………………………………………….. 29
2-7-2-1 لايسيمترهاي وزني هيدروليك……………………………………………………………………………… 30
2-11-2-2 ميكرو لايسيمترهاي وزني …………………………………………………………………………………. 32
2-8 طبقه بندي لايسيمترها از نظر ساختماني……………………………………………………………………………. 35
2-8-1 لايسيمترهاي با خاك دست نخورده…………………………………………………………………………… 35
2-8-2 لايسيمترهاي با خاك دست خورده……………………………………………………………………………. 36
2-8-3 لايسيمترهاي قيفي ابر ماير …………………………………………………………………………………….. 36
فصل سوم
3-1 محل انجام طرح………………………………………………………………………………………………………… 38
3-2 معرفي طرح و نحوه ساخت لايسيمتر…………………………………………………………………………………. 38
3-3 تهيه بستر و نحوه كشت……………………………………………………………………………………………….. 39
3-4 محاسبهَ ضريب گياهي…………………………………………………………………………………………………. 40
3-5 انتخاب روش مناسب برآورد تبخير-تعرق…………………………………………………………………………….. 42
3-6 پهنه بندي نياز آبي سيب زميني………………………………………………………………………………………. 43
فصل چهارم
4-1 بافت خاك………………………………………………………………………………………………………………. 45
4-2 اندازه گيري پتانسيل آب در گياه……………………………………………………………………………………… 45
4-3 محاسبه ضريب گياهي (kc) سيب زميني…………………………………………………………………………… 45
4-4 محاسبه تبخير ـ تعرق و تحليلهاي آماري…………………………………………………………………………….. 46
4-5 پهنه بندي نيازآبي گياه سيب زميني………………………………………………………………………………….. 46
4-6 بحث در مورد نتايج…………………………………………………………………………………………………….. 47
4-7 نتيجه گيري…………………………………………………………………………………………………………….. 48
4-8 پيشنهادات……………………………………………………………………………………………………………… 48
منابع و ماخذ…………………………………………………………………………………………………………………. 84
فهرست جداول
جدول1-1 ميزان سطح زير كشت و عملكرد كل سيب زميني در سطح جهان…………………………………………….. 4
جدول1-2 وضعيت توليد محصولات زراعي استان خراسان در سال زراعي 81-1380………………………………….. 5
جدول 1-3 محل و ميزان كشت گياه سيب زميني در استان خراسان……………………………………………………… 6
جدول 1-4 وضعيت توليد محصولات زراعي استان سمنان در سال زراعي 81-1380……………………………………………….. 7
جدول 1-5 محل و ميزان كشت گياه سيب زميني در استان سمنان……………………………………………………….. 8
جدول 4-1 تبخير ـ تعرق محاسبه شده گياه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتيس(ميليمتر بر روز) در شاهرود……. 61
جدول 4-2 تبخير ـ تعرق محاسبه شده گياه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتيس(ميليمتر بر روز) در بيرجند…….. 62
جدول 4-3 تبخير ـ تعرق محاسبه شده گياه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتيس(ميليمتر بر روز) در بشرويه……… 63
جدول 4-4 تبخير ـ تعرق محاسبه شده گياه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتيس(ميليمتر بر روز) در سمنان……… 63
جدول 4-5 سالهاي آماري تبخير و تعرق گياه مرجع در ايستگاه سينوپتيك بيرجند………………………………………. 64
جدول 4-6 تبخير ـ تعرق محاسبه شده گياه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتيس(ميليمتر بر روز) در گرمسار…….. 67
جدول 4-7 تبخير ـ تعرق محاسبه شده گياه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتيس(ميليمتر بر روز) در بجنورد…….. 68
جدول 4-10 تبخير ـ تعرق محاسبه شده گياه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتيس(ميليمتر بر روز) در سرخس….. 69
جدول 4-11 تبخير ـ تعرق محاسبه شده گياه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتيس(ميليمتر بر روز) در سبزوار…… 70
جدول 4-12 تبخير ـ تعرق محاسبه شده گياه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتيس(ميليمتر بر روز) در تربت جام…. 72
جدول 4-13 تبخير ـ تعرق محاسبه شده گياه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتيس(ميليمتر بر روز) در تربت حيدريه 72
جدول 4-14 تبخير ـ تعرق محاسبه شده گياه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتيس(ميليمتر بر روز) در فردوس … 74
جدول 4-15 تبخير ـ تعرق محاسبه شده گياه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتيس(ميليمتر بر روز) در گلمكان… 74
جدول 4-16 تبخير ـ تعرق محاسبه شده گياه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتيس(ميليمتر بر روز) در كاشمر…… 75
جدول 4-17 تبخير ـ تعرق محاسبه شده گياه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتيس(ميليمتر بر روز) در مشهد……. 75
جدول 4-18 تبخير ـ تعرق محاسبه شده گياه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتيس(ميليمتر بر روز) در گناباد……. 77
جدول 4-19 تبخير ـ تعرق محاسبه شده گياه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتيس(ميليمتر بر روز) در نيشابور….. 78
جدول 4-20 تبخير ـ تعرق محاسبه شده گياه مرجع با استفاده از فرمول فائو-پنمن-مانتيس(ميليمتر بر روز) در نهبندان….. 78
جدول 4-22 ميانگين تبخير و تعرق در سالهاي تر ( استان سمنان )……………………………………………………….. 79
جدول 4-23 ميانگين تبخير و تعرق در سالهاي تر ( استان خراسان )……………………………………………………… 79
جدول 4-24 ميانگين تبخير و تعرق در سالهاي متعارف ( استان سمنان )…………………………………………………. 80
جدول 4-25 ميانگين تبخير و تعرق در سالهاي متعارف ( استان خراسان )…………………………………………………. 80
جدول 4-26 ميانگين تبخير و تعرق در سالهاي تر ( استان سمنان )…………………………………………………………. 81
جدول 4-27 ميانگين تبخير و تعرق در سالهاي تر ( استان خراسان)……………………………………………………… 81
جدول 4-28 ميانگين نياز آبي سيب زميني با احتمالات 25، 50 و 75 درصد خشكسالي…………………………………. 82
جدول 4-29 اندازه گيري پتانسيل گياه درمرحله ابتدايي رشد……………………………………………………………. 82
جدول 4-30 اندازه گيري پتانسيل گياه درمرحله مياني رشد…………………………………………………………….. 82
جدول 4-31 اندازه گيري پتانسيل گياه درمرحله نهايي رشد…………………………………………………………….. 83
فهرست اشكال
شكل 1-1 نمودار توزيع ميزان توليد سيب زميني استانها نسبت به كل كشور – سال زراعي 81-1380……………………… 9
شكل 1-2 نمودار توزيع سطح سيب زميني استانها نسبت به كل كشور – سال زراعي 81-1380…………………………… 9
شكل 4-1 تغييرات ضريب گياهي در طول دوره رشدگياه سيب زميني…………………………………………………… 49
شكل4-2 نياز آبي سيب زميني در ماه خرداد با 25 درصد احتمال (ميانگين سالهاي تر)…………………………………… 49
شكل 4-3 نياز آبي سيب زميني در ماه تير با احتمال 25 درصد خشكسالي (سالهاي تر)………………………………….. 50
شكل 4-5 نياز آبي سيب زميني در ماه مرداد با احتمال 25 درصد خشكسالي( سالهاي تر)……………………………….. 51
شكل 4-5 نياز آبي سيب زميني در ماه شهريور با احتمال 25 درصد خشكسالي(سالهاي تر)………………………………. 52
شكل 4-6 نياز آبي سيب زميني در ماه خرداد با احتمال 50 درصد خشكسالي (سالهاي متعارف)…………………………. 53
شكل 4-7 نياز آبي سيب زميني در ماه تير با احتمال 50 درصد خشكسالي (سالهاي متعارف)…………………………….. 54
شكل 4- 8 نياز آبي سيب زميني در ماه مرداد با احتمال 50 درصد خشكسالي (سالهاي متعارف)…………………………. 55
شكل 4- 9 نياز آبي سيب زميني در ماه شهريور با احتمال 50 درصد خشكسالي(سالهاي متعارف)………………………… 56
شكل 4-10 نياز آبي سيب زميني در ماه خرداد با احتمال 75 درصد خشكسالي (سالهاي خشك)…………………………. 57
شكل 4- 11 نياز آبي سيب زميني در ماه تير با احتمال 75 درصد خشكسالي(سالهاي خشك)……………………………. 58
شكل 4-12 نياز آبي سيب زميني در ماه مرداد با احتمال 75 درصد خشكسالي (سالهاي خشك)………………………….. 59
شكل 4- 13 نياز آبي سيب زميني در ماه شهريور با احتمال 75 درصد خشكسالي (سالهاي خشك)………………………. 60
جهت دانلود کلیک کنید
:: موضوعات مرتبط:
تحقیقات ,
,
:: برچسب‌ها:
تعیین ضریب گیاهی ,
پهنه بندی نیاز آبی ,
نیاز آبی سیب زمینی ,
:: بازدید از این مطلب : 86
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
